Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych to odłożone na dedykowanym koncie bankowym środki finansowe, które pracodawca może spożytkować na pomoc socjalną dla swoich pracowników. Zgodnie z ustawą o ZFSS, założenie funduszu jest obowiązkiem dla firm zatrudniających co najmniej 50 pracowników, a także wszystkich firm z jednostek budżetowych. Wprowadzenie takiego rozwiązania jest bez wątpienia korzystne dla pracowników, ale generuje dodatkowe koszty dla pracodawcy. Ci więc, którzy nie zostali objęci obowiązkiem zakładania funduszu, mogą z niego zrezygnować. Czy jednak warto go założyć i na czym polega prowadzenie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych?

Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych – czym jest i kiedy jest obowiązkowy?

Pracodawcy, którzy zatrudniają poniżej 50 pracowników w swoim zakładzie mogą, ale nie są zobowiązani to tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Założeniem jego powstania jest wyrównywanie szans i wspieranie biedniejszych pracowników poprzez przyznawanie im odpowiednich, zakładowych świadczeń socjalnych. Uprawnienia do korzystania z nich mają wszyscy:

• pracownicy zatrudnieni w pełnym bądź niepełnym wymiarze czasu, na umowę o pracę,
• pracownicy przebywający na urlopach wychowawczych,
• emeryci i renciści będący kiedyś pracownikami zakładu oraz członkowie ich rodziny,
• członkowie rodzin po zmarłych pracownikach i byłych pracownikach, o ile byli na ich utrzymaniu,
• inne osoby, którym zakład pracy przyznał w drodze wyjątku prawo korzystania ze świadczeń funduszu.

Wypłaty z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych są regulowane wymogami ustawy o tychże funduszach i powinny zostać jasno określone w wewnętrznym, zakładowym regulaminie. Według ustawy, w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, wypłaty mogą być przeznaczone na wypoczynek, działalność kulturalno-oświatową i sportowo-rekreacyjną, opiekę nad dziećmi w żłobkach, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, a także na udzielenie pomocy materialnej, rzeczowej lub finansowej, oraz na zwrotną lub bezzwrotną pomoc na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

Z funduszu nie można więc dofinansowywać kursów i szkoleń, badań lekarskich, imprez pracowniczych, dojazdów do pracy, czy dodatkowych ubezpieczeń pracowników.

Wysokość wpłat na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych

Według obowiązujących regulacji, wysokość wpłat na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych wynosi 37,5% wysokości przeciętnego wynagrodzenia na jednego zatrudnionego (lub 50%, jeśli pracownik wykonuje prace w szczególnych warunkach). Wyjątek stanowią tutaj pracownicy młodociani, dla których odpis wynosi kolejno 5%, 6% lub 7%, w zależności od roku nauki, na jakim się znajduje. Odpis na ZFŚS wykonywany jest zwykle w ratach, z których pierwszą, w wysokości minimum 75% odpisu podstawowego trzeba zapłacić do 31 maja. Pieniądze przeznaczone na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych wpłaca się na dedykowany rachunek bankowy, służący wyłącznie do celów ZFŚS.

W przypadku złożenia przez pracownika wniosku o pomoc ujętą w ramach Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, pracodawca decyduje nie tylko o zasadności starania się o takie dofinansowanie, ale też wysokości przyznawanego świadczenia. Ta powinna być uzależniona od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu – pracodawca nie może wszystkim pracownikom przyznać świadczeń w takiej samej ilości i o takiej samej wartości.

→ Dowiedz się więcej o tym, jak prowadzić księgowość dla firm

Czy warto założyć Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych?

Pomijając pracodawców zobowiązanych przez Ustawę do zakładania Zakładowych Funduszy Świadczeń Socjalnych, jednym z częściej pojawiających się wśród przedsiębiorców pytań jest opłacalność organizowania takiego funduszu. Jego istnienie jest dość blisko związane programami socjalnymi prowadzonymi w okresie powojennym i dziś nie ma już tak dużego poparcia wśród pracodawców jak kiedyś, dlatego na wprowadzanie go decydują się najczęściej jedynie ci, którzy są do tego prawnie zobligowani.

Warto pamiętać jednak, że pracodawca rezygnujący z możliwości tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych musi o fakcie takim poinformować swoich pracowników.

Czy jednak zakładanie ZFSS może się pracodawcy opłacać? Choć jest to dodatkowy wydatek, pracodawcy mogą zdecydować się na prowadzenie ZFSS pomimo braku takiego obowiązku, chcąc wspierać swoich pracowników lub też angażując się w różnego rodzaju programy społeczne mające na celu poprawę jakości życia mieszkańców w danym regionie.