Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy wobec pracowników jest zapewnienie im bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, zgodnych z ogólnie przyjętymi zasadami BHP. Choć regulaminy bezpieczeństwa mogą różnić się pomiędzy zakładami pracy w zależności od charakteru wykonywanych w nich czynności, każdy pracownik przebywający na terenie zakładu powinien być z nimi zaznajomiony i stosować się do nich bezwzględnie. Aby ułatwić pracownikom zadanie i zapewnić maksymalne bezpieczeństwo i higienę pracy w swojej firmie, pracodawca jest prawnie zobowiązany do organizowania regularnych szkoleń BHP pełniących charakter informacyjny i edukacyjny. Jak często należy jednak organizować takie szkolenia i jak powinny się odbywać?
Główne zasady dla szkoleń BHP
Według Kodeksu Pracy, szkolenia BHP powinny być organizowane i prowadzone przez pracodawców lub na ich zlecenie przez jednostki uprawnione do prowadzenia szkoleń w zakresie BHP. Ich częstotliwość, zawartość, sposób przedstawienia materiału, a nawet czas trwania samego szkolenia nie są jednak ogólnie przyjęte dla wszystkich istniejących zawodów – zależnie od zajmowanego przez pracownika stanowiska i warunków, w jakich wykonuje swoją pracę, częstotliwość i treść szkoleń BHP może być różna.
Jak często powinny odbywać się szkolenia BHP?
Przyjmuje się, że raz w roku w szkoleniach BHP powinni uczestniczyć pracownicy zajmujący stanowiska robotnicze, na których wykonywane są prace szczególnie niebezpieczne, niosące za sobą duże zagrożenia dla zdrowia i zagrożenia wypadkowe. Szkolenia takie muszą odbywać się w formie instruktażu na stanowisku pracy oraz wykładu. Rzadziej, bo raz na trzy lata, szkolenia należy organizować pracownikom zajmującym stanowiska robotnicze, a raz na 5 lat szkolenia dla pracodawców, kierowników, brygadzistów, pracowników inżynieryjno-technicznych, technologów i organizatorów produkcji, projektantów, oraz konstruktorów maszyn i innych urządzeń technicznych.
Co 5 lat odbywają się także szkolenia BHP dla pracowników służby BHP i osób wykonujących zadania służby BHP. Szkolenia takie są znacznie dłuższe niż wszystkie powyżej wymienione i mogą trwać łącznie 24 godziny, w ramach których 3 powinny być poświęcone na praktyczne ćwiczenia. W odstępie 5 lat pracodawcy powinni organizować szkolenia BHP także dla pracowników narażonych na czynniki niebezpieczne, uciążliwe lub szkodliwe dla zdrowia oraz pracowników, których praca związana jest z odpowiedzialnością w zakresie BHP. Najmniej wymagającą pod względem szkoleń BHP grupą są pracownicy administracyjno-biurowi, których szkolenia mogą odbywać się raz na 6 lat (choć w 2019 roku wprowadzono w tym zakresie pewne zmiany).
→ Wsparcie w prowadzeniu firmy? Poznaj nasze usługi prowadzenia pełniej księgowości lub outsourcigu kadr
Szkolenia BHP dla pracowników biurowych
O ile prowadzenie szkoleń z zakresu BHP wydaje się niezwykle ważne w zakładach, w których występuje większe zagrożenie dla zdrowia i życia pracowników, pracownicy biurowi wydają się grupą, dla której szkolenia takie są najmniej istotne.
Zgodnie z ustawą z 9 listopada 2018 roku (obowiązującą od stycznia 2019) o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym, zmianie uległ obowiązek okresowego szkolenia BHP dla pracowników administracyjno-biurowych.
Dotychczas pracownicy administracyjno-biurowi odbywali szkolenia okresowe raz na 6 lat – według nowych przepisów, z okresowych szkoleń BHP zostaną zwolnieni pracownicy administracyjno-biurowi zatrudnieni u pracodawców zakwalifikowanych do grupy zawodowej, dla której uznano nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka. Są to grupy, w których występują najmniej szkodliwe czynniki dla zdrowia oraz niski wskaźnik wypadkowości. Ze szkoleń okresowych BHP zwolnieni są więc pracownicy biurowo-administracyjni w zakładach zajmujących się:
- produkcją odzieży,
- poligrafią,
- produkcją komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych,
- handlem detalicznym,
- transportem lotniczym,
- informacją i komunikacją,
- działalnością detektywistyczną i ochroniarską,
- edukacją,
- działalnością związaną z kulturą,
- rekreacją i rozrywką,
- nauką i techniką,
- finansami i ubezpieczeniami,
- obsługą rynku nieruchomości,
- usługami gastronomicznymi,
- administracyjną obsługą biura.
Najważniejsze rodzaje szkoleń BHP
Opisane wyżej okresy dotyczą tzw. szkoleń okresowych, odbywających się dla pracowników z określonym stażem pracy w firmie. Aby jednak pracodawca mógł w ogóle zatrudnić nową osobę, drugim, równie ważnym rodzajem szkoleń BHP są szkolenia wstępne, zapoznające pracownika z obowiązującymi w zakładzie przepisami BHP. Co ważne, zarówno szkolenia wstępne jak i okresowe powinny odbywać się w czasie pracy i na koszt pracodawcy – pracodawca może zlecać pracownikom kursy BHP do wykonania w coraz popularniejszej formie elektronicznej, jednak nawet te powinny odbywać się na sprzęcie służbowym w godzinach pracy. Po zapoznaniu się z instrukcjami i wskazówkami bezpieczeństwa i higieny pracy pracownik jest obowiązany potwierdzić ten fakt na piśmie.